Nasi prawnicy zajmują się:
- przygotowaniem umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialności lub spółki akcyjnej na wypadek śmierci właściciela,
- przygotowaniem testamentu uwzględniającego przekazanie spadkobiercom przedsiębiorstwa
- załatwieniem wszystkich formalności spadkowych związanych z dziedziczeniem majątku zawierającego przedsiębiorstwo,
- doradztwem w zakresie dostępnych rozwiązań podatkowych w przypadku dziedziczenia przedsiębiorstwa.
Dlaczego warto planować sukcesję w przedsiębiorstwie
Odpowiedzialni właściciele firm, nawet tych niewielkich, jednoosobowych działalności gospodarczych, zastanawiają się, co stanie się z ich budował z mozołem przez lata firmą po ich śmierci. Wszak dla wielu przedsiębiorstwo jest dziełem ich życia – marka, pracownicy i klienci.
Dobrze zaplanowana sukcesja daje możliwość zachowania ciągłości firmy i przekazania jej w dobre ręce. Niebezpieczeństw związanych z nieplanowaną sukcesją jest wiele – niesnaski między spadkobiercami, rozdrobnienie majątku, brak kompetencji w zarządzaniu firmą. Na to wszystko można się przygotować. Odpowiedzi na pytanie o to, jak w praktyce powinna być przeprowadzona sukcesja w firmie warto poszukać u specjalizującego się w tym adwokata.
Zawczasu warto rozważyć sposób chcemy przekazania firmę. Czy przekazanie firmy ma się odbywać stopniowo, czy dopiero po śmierci właściciela? Często zdarza się, że majątek firmowy połączony jest z prywatnym. W takim wypadku niezbędne będzie jego rozdzielenie, aby zabezpieczyć się na wypadek niepowodzenia sukcesora.
Optymalne przekazanie firmy w spadku również wymaga przygotowań. Dotyczą one między innymi konieczności spisania testamentu, wskazania zarządcy sukcesyjnego, wprowadzenia zmian w umówię spółki z o. o. czy w statucie spółki akcyjnej.
Jak dziedziczy się firmę?
W zależności od formy prawnej, dziedziczenie przedsiębiorstwa odbywa się w różny sposób w przypadku indywidualnej działalności gospodarczej, spółki cywilnej i spółki kapitałowej. Najlepiej, gdy przedsiębiorstwo na wypadek śmierci właściciela lub współwłaściciela zostanie przygotowane jeszcze za jego życia. Właśnie tym zajmują się eksperci prawni z Kancelarii GPKA.
Dziedziczenie jednoosobowej działalności gospodarczej
Jednoosobowa działalność gospodarcza nie posiada odrębnej od właściciela osobowości prawnej – prowadzona jest pod nazwiskiem właściciela, posiada jego NIP, a majątek firmy jest majątkiem właściciela. Do niedawna śmierć właściciela oznaczała koniec tego typu firmy i nie było sposobu na zachowanie jej ciągłości, w tym między innymi ważności umów z kontrahentami i pracownikami.
Sytuacja zmieniła się 2018 r. wraz z pojawieniem się ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Aby móc zastosować zawarte w niej rozwiązania, warto podjąć działania jeszcze za życia spadkodawcy. Najważniejszym krokiem jest powołanie zarządcy sukcesyjnego jeszcze za życia przedsiębiorcy. Umożliwia to funkcjonowanie działalności gospodarczej po śmierci przedsiębiorcy.
Jeżeli zarządca sukcesyjny nie został powołany za życia przedsiębiorcy, taka możliwość istnieje jeszcze 2 miesiące po jego śmierci.
W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, konieczne warunki określa ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Stworzona przez nią instytucja przedsiębiorstwa w spadku umożliwia określonym spadkobiercą udział w zyskach i uczestnictwo w stratach przedsiębiorstwa, które przed wejściem w życie ustawy, przestawało istnieć wraz ze śmiercią właściciela.
Dziedziczenie w spółce cywilnej
W przypadku spółki cywilnej, zasadne jest wprowadzenie postanowień w umowie spółki, umożliwiających wejście w prawa wspólnika jego spadkobiercom. Warto zaznaczyć, że nie następuje to z mocy samego prawa. Jeśli takiego zapisu w umowie nie ma, spadkobiercy mogą jedynie żądać spłaty wkładu zmarłego wspólnika.
Warto zaznaczyć, że uregulowanie dotyczące wejścia w prawa wspólnika jego spadkobiercom nie może mieć miejsca w samym tylko testamencie. Dodatkowej regulacji w umowie spółki wymaga gwarancja, aby w przypadku śmierci wspólnika, w jego miejsce mógł wejść tylko jeden ze spadkobierców.
Dziedziczenie w spółce z o. o. (kapitałowej)
Jeżeli przedsiębiorstwo jest własnością spółki, w przypadku śmierci udziałowca lub akcjonariusza prawa handlowego, udziały w spółce dziedziczy się co do zasady na ogólnych zasadach spadkobrania. Jeśli umowa spółki nie stanowi inaczej, spadkobiercy udziałowca przystępują do spółki na mocy prawa. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku spółki akcyjnej – akcje jako obiekt obrotu prawnego dziedziczone są na podstawie ustawy.
Zarządca sukcesyjny
Zarządcą sukcesyjnym jest osoba fizyczna, która musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych oraz która zostaje wyznaczona do zarządzania firmą po śmierci jej właściciela. Funkcję zarządcy sukcesyjnego w jednym czasie może pełnić tylko jedna osoba. Przedsiębiorca może powołać zarządcę sukcesyjnego na wypadek, gdyby zarządca powołany w pierwszej kolejności zrezygnował z pełnienia tej funkcji, nie mógł jej pełnić z powodu śmierci albo z innych przyczyn.
Powołanie zarządcy sukcesyjnego na wypadek śmierci odbywa się poprzez złożenie odpowiedniego wniosku o wpis zarządcy sukcesyjnego do CEIDG.
Powołanie zarządcy sukcesyjnego może nastąpić również po śmierci przedsiębiorcy. W takim przypadku zarządcę sukcesyjnego może powołać:
- małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku,
- spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek,
- spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek, albo zapisobierca windykacyjny, który przyjął zapis windykacyjny, jeżeli zgodnie z ogłoszonym testamentem przysługuje mu udział w przedsiębiorstwie w spadku.
W takim przypadku, wymagane jest zachowanie formy aktu notarialnego. Oprócz zgody samego zarządcy potrzebna jest również zgoda osób, którym łącznie przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku większy niż 85%. Po spisaniu aktu notarialnego, zgłoszenia zarządcy do CEIDG dokonuje notariusz.
Prawo do powołania zarządcy sukcesyjnego wygasa z upływem dwóch miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy.
Fundacja jako forma przekazania majątku
Stworzenia fundacji może być korzystnym rozwiązaniam mającym na celu ochronę majątku przed rozdrobnieniem w wyniku spadkobrania. Dzięki fundacji możliwe jest przekazanie majątku spadkobiercom w taki sposób, że będą korzystali z majątku przekazanego przez fundatora fundacji na zasadach ściśle określonych w jej statucie.
W świetle obowiązującego prawa, w szczególności zgodnie uregulowaniami zawartymi w Ustawie z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (dalej Ustawa o fundacjach), fundacja może być ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, dotyczących na przykład: ochrony zdrowia, rozwoju gospodarki i nauki, oświaty i wychowania, kultury i sztuki, opieki i pomocy społecznej, ochrony środowiska czy opieki nad zabytkami.
Cel fundacji powinien być na tyle skonkretyzowany, aby można było stwierdzić, na co fundator przeznacza składniki majątkowe. Prawnicy z Kancelarii GPKA mają doświadczenie zarówno w tworzeniu fundacji, jak i w formułowaniu odpowiednich zapisów w testamencie.
Koszt planowania prawnego sukcesji w firmie
Ze względu na indywidualny charakter niemal każdej sprawy dotyczącej sukcesji w firmie, honorarium za usługi adwokatów z Kancelarii GPKA w Łodzi jest ustalane zawsze indywidualnie z klientem.
Minimalne stawki adwokata reguluje rozporządzenie Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.